Voorzitter,
Bij voorbaat excuus voor een, voor mijn begrippen, wat lang
betoog. Maar zoals bekend, de VVD vindt hier allemaal nogal wat van.
Na het sluiten van het klimaatakkoord zijn, via het
Nationaal Programma RES, 30 regio’s aan de slag gegaan met hun regionale RES
opgave. Met als basis idee: elke regio levert een bijdrage bij het opwekken van
hernieuwbare energie. Maar dan wel met natuur gebonden energie, wat uiteraard
grote beperkingen met zich mee brengt.
Het feit dat wij de concept RES hier in de Raad van Zuidplas
bespreken is landelijk een uitzondering. Als het aan het NP RES had gelegen was
dit allemaal op bestuurlijke tafels uit onderhandeld en besloten. Een gotspe
voorzitter, dat dit in een democratisch land zo kan. Ik kom daar nog op terug.
Maar gelukkig heeft ons college, en in het bijzonder
wethouder Jan Verbeek, zich er op verzoek van de gemeenteraad hard voor gemaakt
om de raden ook te betrekken bij de concept RES. Zoals hij zich er bestuurlijk
ook hard voor gemaakt heeft dat er nu een denkrichting ‘basis’ en een
denkrichting ‘spreiding’ is. Er is nu een, al dan niet haalbaar, scenario
zonder windmolens dus.
Hiervoor veel waardering voorzitter, deze wethouder
behartigt hier met zijn bestuurlijke hart en ziel de belangen van Zuidplas en
deze gemeenteraad. En dat is mooi.
Tot zover het eerste deel van mijn bijdrage, zoals ik die
had voorbereid voor de raad van 29 oktober jl voorzitter. Want wat schetste
afgelopen donderdag onze verbazing op teletekst pagina 107?! ‘Alle RES plannen
zijn tijdig ingeleverd’. Huh? En de besluitvorming in Zuidplas dan?
Later bleek mij uit informeel contact met de wethouder dat
de NP RES op de hoogte is gesteld van het uitstel in Zuidplas. En dat de raad
nog geïnformeerd zal worden, wat afgelopen vrijdag in de RIB ook inderdaad
gebeurd is.
Voorzitter, dit zegt alles over het ‘door de strot duwen’
van een onhaalbare en onbetaalbare strategie. En daarmee ook over het
ondemocratische karakter van dit hele proces. En het kan en mag gewoon niet voor komen voorzitter, dat
de raad dit via Teletekst moet vernemen. Graag een reactie van het college op
dit punt.
Voorzitter, terig naar het voorstel zelf. Ik was gebleven
bij de inspanningen van wethouder Verbeek op dit dossier. De grote vraag blijft
voor ons: leveren de inspanningen van dit college nu voldoende op om straks in
juni 2021 ook in te kunnen stemmen met de RES 1.0??
Ik publiceerde samen met Annika van Gerwen onlangs een
opiniestuk. Hierin is te lezen hoe wij in de discussie staan, ik ga dat hier
slechts in verkorte vorm herhalen.
In 2050, over 30 jaar dus, is de stip op de horizon een CO2
reductie van 95%. Alles wat hiervoor uit de kast getrokken wordt laat zich
kenmerken door proefballonnetjes. Een paar voorbeelden:
· Houtverbranding of biomassa, één van de belangrijkste pijlers van het plan, staat ernstig ter discussie. Dat moet, horende de discussie van zojuist, ook de PvdA GL met ons eens zijn. Het zal wellicht nog een paar miljard euro aan subsidie kosten, maar daarna is het écht over met deze wijze van opwekken.
· “Van het gas af” blijkt voor een aanzienlijk deel van ons woningcontingent geen oplossing. Alle mooie proefprojecten sterven in schoonheid. Ze komen niet van de grond, ze zijn technisch onuitvoerbaar, ze zijn onbetaalbaar of ze leveren geen of nauwelijks bijdrage aan de doelstelling.
·
De weerstand tegen “wind op land” (maar ook die
op zee) wordt steeds groter, en zoals bekend zijn wij ook geen voorstander van
zonnevelden. Ze betekenen allemaal een ernstige aantasting van het landschap
voor een marginale bijdrage aan het doel.
Maar vz, erger nog dan dat alles: wanneer we naar de cijfers
kijken zien we het volgende:
In 2013 bedroeg het aandeel hernieuwbare energie in ons land
4,7 %. In 2019 was dat, met alle maatregelen van dien, gestegen tot slechts 8,4
%.
Derhalve een stijging met 0,6% per jaar. In dit tempo duurt
het dus nog ruim 150 jaar voordat we kunnen spreken van 100% hernieuwbare
energie.
Daar komt bij: de stijging met 3,7% heeft ook nog eens ruim
40 miljard aan subsidie gekost, dat is zeven miljard per jaar. Als we dat getal
doortrekken hebben we nog meer dan duizend miljard te gaan. Niet aan
investeringen, nee, aan subsidie. En subsidie is gewoon belastinggeld
voorzitter.
Genoeg theorie voor nu, maar het is dus duidelijk en
aantoonbaar dat dit geneuzel met de RES, in opdracht van het Nationaal
Programma, veel te langzaam gaat en erger nog, onze belastingbetaler bakken en
bakken met geld kost. Wij kunnen ons voorstellen dat er in deze tijden, in
financieel opzicht, andere prioriteiten zijn. Het is maar een idee.
Voorzitter, het is tijd voor een drastische versnelling naar
een grootschalige energiestrategie. Tijd voor “grote klappers” (al ligt die
term in onze raad, en ook onze fractie, niet zo lekker).
En met dit huidige, regionale RES proces maken we geen grote
klappers. Dat vraagt kennis, visie, beleid en dat vraagt vooral regie. Regie op
landelijk niveau en wellicht zelfs daarbuiten. En ik zou hierbij ook willen
oproepen: geef inwoners, ondernemers en volksvertegenwoordigers weer een
serieuze rol. Stap af van handje klap aan bestuurlijke tafels. Doorloop gewoon
een democratisch proces, zoals we dat in dit land gewend zijn.
Nu terug naar het raadsvoorstel voorzitter. Het al dan niet
vaststellen van de voorliggende concept RES is een stap in het proces naar de
RES 1.0 in juni 2021. En als we dit zouden vaststellen, stemmen we in met de
inhoud hiervan. Helder is dat dit voor de VVD erg lastig ligt en ik zeg u nu
alvast: we zitten hier als fractie ook niet eensluidend in.
Zonder in woordspelletjes te verzanden, maar vaststellen
betekent volgens Van Dale: als feit waarnemen. En dat gaan we (als het aan de
VVD ligt), mede deze inhoud van de concept RES, vanavond niet doen voorzitter.
Wel vinden wij het van groot belang dat dit college de
komende periode haar stevige positie behoudt in de Regio. Om te kijken wat de
bestuurlijke hart en ziel van wethouder Verbeek nog meer kan realiseren. Zodat
we medio juni 2021, als het eindproduct er ligt, een finaal oordeel kunnen
vellen over een definitief product.
Wij steunen daarom het amendement van de CU/SGP, waarin het woord ‘vaststellen
niet meer voorkomt.
Voorzitter, het leven van deze fractievoorzitter ging de
afgelopen weken niet van een ‘leien dakje’. Je streeft altijd naar
eensgezindheid in je fractie, maar dit bleek (wel mooi in lijn met de RES
overigens) onhaalbaar. Dit is ook de reden waarom ik hier het woord voer, en
niet onze vaste woordvoerster Annika van Gerwen.
Voor enkele van mijn fractieleden staat de inhoud van deze
concept RES zover van hun principes, dat zij ook niet akkoord kunnen gaan met
het enkel indienen van dit concept, om het als basis te gebruiken. Het proces
moet anders. Met een landelijke regie en met haalbare, betaalbare en efficiënte
oplossingen. En het RES geneuzel moet stoppen.
Vanuit de liberale gedachte mag dit uiteraard en ook de
‘instemmers’ met dit (straks geamendeerde) voorstel volgen deze gedachtegang. Maar zoals
gezegd: dit college, met wethouder Verbeek voorop, heeft tot nu toe veel
bereikt en de gehele fractie steunt hem in zijn poging nog meer voor Zuidplas
te realiseren.
De VVD Zuidplas zal straks in juni 2021 de RES 1.0
beoordelen op de volgende zaken:
- Het college geeft in haar voorstel aan dat de RES 1.0 inzicht zal geven in de locaties die in aanmerking komen voor de realisatie van de hernieuwbare energie-opwek; de VVD Zuidplas wil dat hier dus ook inzichtelijk wordt dat er in Zuidplas geen windmolens komen en dat er inzicht is in de locaties van zonnepanelen op dak, langs infrastructuur en op parkeerplaatsen in Zuidplas;
- Het verder stimuleren van het besparen van energie (bv door isolatie) en het wel in het regionale bod opnemen van (nieuwe) zonnepanelen op kleine daken (hiermee zou een groot deel van de opgave tot 2030 te realiseren moeten zijn);
- Inzicht geven in hoe, en in welk tijdspad, men onderzoek gaat doen naar alternatieve vormen van energieopwekking, waarbij zeker ook niet-natuur gebonden energieopwekking meegenomen wordt. (binnen de regio, maar ook bovenregionaal, bv kernenergie);
- Een financiële paragraaf waarin inzicht wordt gegeven in de kosten voor inwoners en ondernemers om aan de RES te kunnen voldoen. Hierbij gaan we ervan uit dat dus ook de maatschappelijke kosten niet hoger worden dan huidige kosten aan energie. Want nogmaals, ook subsidie is belastinggeld voorzitter.
En laat ik tot slot nogmaals dit benadrukken: onze fractie is blij met de inzet en gedrevenheid van de heer Verbeek en ook met wat hij toch bereikt heeft. Het gaat voor een deel van de fractie dan ook om de landelijk gekozen route van de NP RES, en de keuzes die hier gemaakt worden.
Voor de VVD Zuidplas zal er in juni 2021 dus een heel ander stuk voor moeten liggen om hiermee in te kunnen stemmen.
Wij
wensen het college hier alle succes bij.
Ferry van Wijnen
Fractievoorzitter VVD Zuidplas